Wij hebben sinds enkele dagen een hele mooie groene brievenbus. Om onze post op te halen, want wat zou je er anders mee moeten doen, nietwaar? Om bij die brievenbus te komen moeten wij wel 1,5 meter lopen. Oftewel, 150 hele centimeters. Nou is lopen gezond, dus iedere dag doen wij dank zij de PTT weer ons portie gezondheid op. Ja, die PTT heeft het toch maar goed met zijn klanten voor. Samen met onze wetgever heeft hij bepaalt dat wij meer moeten lopen omdat de postbode teveel loopt. Die kan die 150 centimeter echt niet meer lopen. En de PTT is, samen met de wetgever, zeer begaan met de gezondheid en de arbeidsomstandigheden van de postbode; én met de economische gezondheid van de PTT natuurlijk.
Nou ja, zegt de PTT, hij of zij zou wel 150 cm meer kunnen lopen maar als we dat toestaan dan is het hek van de dam. Dan willen anderen ook niet meer naar de brievenbus lopen en moeten onze postbodes nog meer lopen. Dan zijn ze nog langer bezig en hebben wij meer mensen nodig om het werk af te krijgen en dat kost geld. En de geschillencommissie is het met ze eens; regels zijn regels. Met uitzonderingen wordt het een chaos. Uitzonderingen moesten verboden worden, nietwaar PTT, nietwaar geschillencommissie, nietwaar wetgever? Net zo’n chaos als de uitzonderingen in onze taal, in onze [inter]nationale wet- en regelgeving, in onze [inter]nationale afspraken en verdragen, etc,etc. Maar ach ja, natuurlijk; deze uitzonderingen zijn ook weer regels geworden; uitzonderingsregels. Maar die gelden niet voor onze brievenbus. Het staat in de wet.
Je kunt alles willen beheersen en sturen; alles willen regelen en vastleggen. Mensen willen dwingen alles precies zo en niet anders te doen. Maar je kunt ook afstemmen; flexibel en klantgericht maatwerk leveren. Het lijkt er op dat we zowel bij de PTT, bij de geschillencommissie post als bij de wetgever te maken hebben met een beheersingscultuur waar je niets anders kunt doen dan conformeren. Ruimte voor initiatief, flexibiliteit en het leveren van maatwerk is er kennelijk niet bij.
Dankzij de bureaucratische afhandeling van de geschillencommissie post had ik ruim 5 maanden m’n wekelijkse gezonde fietstochtje naar de post. En dankzij het feit dat ik als herintredende 50-plusser nog maar steeds niet die gewenste baan kan krijgen, had ik de gelegenheid om iedere vrijdag precies tussen 11 en 12 uur bij de post aanwezig te zijn. Zo zag ik iedere week weer hoe deze postbodes met de hand iedere brief in het juiste vak moesten stoppen. In ons dorp niks geen sorteermachine. Alsof er geen postcodestikkermachientje te ontwerpen is, waarop je postcode en huisnummer in kunt typen en de stikker in de linkerbovenhoek kunt plakken. Een klein apparaatje dat voor een klein prikkie voor iedereen is aan te schaffen. Zodat de sorteermachine geen leesproblemen meer heeft. Kwestie van initiatief en ruimte voor creatief meedenken. Maar als je je constant moet conformeren laat je dat als medewerker wel uit je hoofd. Want dan krijg je toch weer te horen dat dat belachelijk is, niet kan om….[vul maar in].
Hulde voor de postbodes. Zij hebben geen problemen met 1,5 m. meer of minder. Zij klagen niet eens bij al dat monotone postsorteren. Nee, zij sjouwen zich een breuk aan al die stomme reclame en gidsen die ze naast de gewone post dienen mee te nemen. Voor de broodnodige inkomsten. Tja, bureaucratie is duur. Zeker als je daardoor steeds meer WAO-ers krijgt die door de werkdruk van het personeelstekort én deze extra reclame-draaglast hun draagkracht overschreden hebben.
Ik krijg binnenkort 50 hele guldens terug van de PTT. Voor de Geschillencommissiekosten. Behalve wat postzegels heeft het me niks gekost. Toch mooi van de PTT. Dat hadden ze niet hoeven doen nietwaar? Net zo min als ik deze hele procedure in gang had hoeven zetten. Ik wist toch immers van te voren wat er uit zou komen. Ik was gewaarschuwd. Wet is wet. Regels zijn regels. Voor de PTT, voor de geschillencommissie post én voor de wetgever. We leven immers in een beheersingscultuur. Afstemmen is er niet bij.
Ik had het niet hoeven doen, maar ja, ik had er de tijd voor.