Op zondag 10 maart j.l., in het programma VPRO-Boeken verhaalde Angela Wals over haar boek "Een jongen die wilde mislukken". Over een net ontmoette vriend die een misdadig verleden bleek te hebben. Ze ging op zoektocht naar het hoe en waarom en wat het met de betrokkenen had gedaan. En ze onderzocht het spijtgehalte. Dat bleek zo makkelijk nog niet. Spijt is uit den boze. Not done. Niet hip..., zei een deskundige. Dat heb je niet... zegt de samenleving schaamteloos. 'Pas voor de rechter word je geacht spijt te hebben'.
Haar verhaal en haar zoektocht, naar wat misdaad met slachtoffers doet, en met daders...., ik herkende het als geen ander.
Het intigreerde mij meteen. Geen spijt hebben... Net als Wals is het eerste wat bij mij opkomt: hoe kun je? Zonder spijt leer je immers niet. Stel je eens voor dat de samenleving massaal geen spijt heeft, tenzij strategisch, omdat het voordeel oplevert. Voor de rechter bijvoorbeeld....
In de dagen die volgden werd dit hét onderwerp van onderzoek. Zowel op persoonlijk als maatschappelijk vlak.
Want er is veel gaande in de wereld op dit moment. De gevoelloze reacties en botte keuzes en beslissingen vliegen je om de oren. Net als allerhande beschuldigingen en slachtoffergedrag..., zowel van diezelfde personen als van de werkelijke slachtoffers. Hoewel van die laatste groep er een groot deel het zwijgen toedoet. Vaak al jarenlang. Omdat het toch niets uithaalt. Men heeft immers toch nergens spijt van. De narcisten, conformisten en slaven zijn immers de baas in de familie en in de [werk-] maatschappij. De narcist elitair bovenaan, de conformist economisch in het midden en de slaven dienstverlenend onderaan. De overigen bestaan niet. Dat zijn de uitgeslotenen. Zij behoren ofwel tot diegenen wiens kop is afgehakt omdat ze boven het narcistische kastenveld uitsteken, ofwel omdat ze niet in het conformistisch gecultiveerde plaatje passen, ofwel omdat ze er mentaal of fysiek ziek of uitgeput onderuit gevallen zijn. [Vergelijk de werkkampen en concentratiekampen vroeger en nu].
Vanuit deze context gezien is spijt inderdaad not done. De bovenste laag, de narcisten, zijn daar immers niet van gediend. Narcisten maken immers geen fouten. Die hebben zich een goddelijke positie aangemeten. Eert uw moeder en uw vader nietwaar.... Want zolang je maar in haar en zijn geest handelt doe je het immers goed. En dat schept een band nietwaar. Is het niet een narcistische dan wel een conformistische of slaafse, of uitgesloten band. En o wee als iemand die band probeert te verstoren of verbreken..., dan zwaait er wat...
Spijt hebben, is leren van je fouten. En dus, voor een zelf-kritisch persoon als ik, dagelijkse kost. Ik zou niet zonder kunnen. Ik moet er niet aan denken. Leren is voor mij spelen met je ontwikkeling. Er dagelijks aan bijschaven. Ontdekken, vergelijken, onderzoeken en dat wat goed is integreren. En dus onvermijdelijk ook fouten maken. Stel je voor dat ik dat niet deed. Ik moet er niet aan denken....