De ramp met de MH17 [de vliegramp in OekraIne op 17-07-14] heeft het nog maar eens even onbehouwen voor het 'voetlicht' gebracht: de Risico-Inventarisatie moet broodnodig worden geëvalueerd. Niet alleen wettelijk en organisatorisch, maar ook individueel. Waar liggen de risico's, waar liggen grenzen wat toelaatbaar is, wat doen we om risico's te vermijden en wat zijn de acties als die worden overschreden.
Want in veel gevallen rotzooien we maar wat aan. Denken we 'dat het wel meevalt'. 'Dat het zo'n vaart niet loopt'. 'Dat de deskundigen het anders wel gezegd zouden hebben'. 'Dat de overheid er wel voor zal zorgen'. En welgemoed gaan we op pad. De weg op, de lucht in.... Want 'we hebben vertrouwen in 'de overheid', of 'die overheden', 'de deskundigen' of 'die deskundigen', 'het bedrijfsleven' of 'die organsaties', 'de medemens' of 'die mensen'. Of in onszelf. Want zo stom zullen zij toch wel niet zijn...!? En wij....., waar zie je ons voor aan? En al diegenen die dat allemaal niet zo vanzelfsprekend vinden, die niet zoveel vertrouwen hebben in de logica en redelijkheid van testosteronische heethoofden en statuszoekers, in deskundigen die denken dat ze wel gewaarschuwd worden door organisaties en overheden, in organsaties die denken dat ze wel gewaarschuwd worden door deskundigen en overheden, in overheden die denken dat ze wel gewaarschuwd worden door deskundigen en organisaties en in individuen die zeggen dat ze weten wat ze doen, dat ze de risico's goed inventariseren, worden vierkant uitgelachen en belachelijk gemaakt met termen als achterdochtig en paranoïde en als ondeskundig opzij geschoven. En al diegenen die het zekere voor het onzekere nemen en hun eigen route uitstippelen eveneens. Tot het mis gaat. Dan is Leiden in last. Dan blijkt het ineens logisch te zijn dat individuen, deskundigen, organisaties en overheden de risico's niet goed hebben geïnventariseerd. Dan kon niemand er iets aan doen en al diegenen die het voorzagen en [vergeefs] voorzeiden de mond gesnoerd met de beschuldiging dat ze egoïstisch zijn, dat zij niet goed gewaarschuwd hebben, of ze worden gewoonweg en-masse genegeerd omdat het zo ongemakkelijk voelt om je fout te erkennen en een gezamelijke fout geen fout meer lijkt, maar een stom ongeluk of stom toeval.
Maar met dat soort conclusies leer je het nooit. Want als je geen zelfkritiek hebt, als je niet bij jezelf te rade gaat waar je individuele verantwoordelijkheid eindigt en het collectieve begint, als je niet wil weten dat je gezamenlijk verantwoordelijk bent voor je cultuur, oftewel voor wet- en regelgeving, blijf je risico's niet goed inventariseren, hoe mondig anderen je daar ook mee confronteren. Blijf je alleen maar denken aan korte termijn belang en maatschappelijke voordelen, hoe georganiseerd anderen je ook wijzen op de korte en lange termijn consequenties. Blijf je struisvogel spelen, hoe deskundig anderen je ook iets duidelijk kunnen maken. Blijf je waarschuwingen negeren, hoe hard anderen ook mogen roepen. Dan blijven ze een roepende in de woestijn.... tot ze ermee ophouden. Want wie niet horen wil, wil alleen maar voelen. Die wordt ofwel door schade en schande, of nooit en te nimmer wijs.