U bent hier

Home » Definities

Reactiemechanismen

afbeelding van Elze
Elze27-08-14
Re­ac­tief ge­drag is het ver­mo­gen om te re­a­ge­ren op in- en ex­ter­ne prik­kels. Om­dat we da­ge­lijks over­voerd wor­den met prik­kels van di­ver­se plui­ma­ge heb­ben we – af­han­ke­lijk van soort, tijd, plaats en pri­o­ri­teit – al­ler­han­de re­ac­tie­pa­tro­nen en re­actie­me­cha­nis­men ont­wik­keld. 

Re­ac­tie­pa­tro­nen zor­gen voor her­ken­baar­heid en re­ac­tie­me­cha­nis­men, maar ver­min­de­ren het ver­mo­gen om spon­taan te an­ti­ci­pe­ren op in- en ex­ter­ne prik­kels. Veel van onze re­ac­tie­pa­tro­nen blij­ken een au­to­ma­tisch ver­in­ner­lijkte spie­gel­pa­troon van ou­ders en an­de­ren. Dat voelt vei­li­ger. Want zo­lang wij de re­ac­tie­pa­tro­nen van ou­ders en an­de­ren spie­ge­len, kun­nen zij de re­ac­tie­pa­tro­nen van ons en an­de­ren be­stu­ren als ware het de re­ac­tie­pa­tro­nen van hun­zelf. Kun­nen ze pre­cies voor­spel­len hoe wij en an­de­ren op de­ze of ge­ne si­tu­a­tie zul­len re­a­ge­ren. Kun­nen ze daar op een voor­spel­ba­re ma­nier op re­a­ge­ren en dat geeft een god­de­lijk nar­cis­ti­sche il­lu­sie van macht en vei­lig­heid. De re­ac­ties zijn im­mers al­le­maal gemaakt... naar hun beeld.... [Bij­bel, Genesis 1:26] van hun re­ac­tie­pa­troon. Hun ge­lij­ke­nis... met de beest­ach­ti­ge voor­ou­ders uit Zuid-, MId­den- en Noord-­Afri­ka. Zelfs als on­ze re­ac­tie en/­of dat van an­de­ren on­vei­lig is, want dat voelt ver­trouwd. Ze zou­den het im­mers net zo ge­daan heb­ben. 

In de loop der tijd zijn veel van deze re­actie­pa­tro­nen ge­cul­ti­veerd en van ge­ne­ra­tie op ge­ne­ra­tie over­ge­le­verd. Daar­mee is een com­plex aan re­ac­tie­me­cha­nis­men ont­staan die dic­ta­to­ri­a­le ei­sen stelt aan de re­ac­ties en re­ac­tie­pa­tro­nen van be­wust en spon­taan re­a­ge­ren­den, an­ders­den­ken­den en nieuw­ko­mers. Want o wee de­ge­nen die dat niet doen. Die niet vol­gens de beest­ach­tig ge­cul­ti­veer­de re­ac­tie­me­cha­nis­men van voor­ou­ders en an­de­ren re­a­ge­ren. Dan heb je de beest­ach­ti­ge prik­kels en al die god­de­lij­ke re­ac­tie­spie­ge­laars aan het oor­logs­dan­sen. Groe­pe­ren ze zich al­le­maal sa­men om de niet-­spie­ge­len­de re­ac­tie­pa­tro­nen uit te roei­en. Weg jij. Van­daar dat we al mil­jar­den ja­ren lang op een soort-­ge­lij­ke ma­nier po­si­tief op het één en ne­ga­tief op het an­der re­a­ge­ren en dat nog van­zelf­spre­kend vin­den ook. Ook al is dat niet recht­vaar­dig, ook al be­lem­mert dat ons zelf ge­ï­ni­ti­eer­de re­ac­tie­ver­mo­gen, ook al zijn we daar­door één god­de­lijk beest­achtig re­ac­tie­me­cha­nis­me. 

Met an­de­re woor­den, cul­tu­re­le re­ac­tie­pa­tro­nen en -me­cha­nis­men heb­ben gro­te ge­vol­gen op het re­ac­tie­ver­mo­gen van het in­di­vi­du. Hoe meer in­vloed ou­ders en an­de­ren heb­ben op on­ze re­ac­tie­pa­tro­nen en -me­cha­nis­men, des te min­der vrij we zijn om zelf te be­pa­len hoe we re­a­ge­ren op in- en ex­trin­sie­ke prik­kels, des te min­der oe­fe­ning we daar­in ont­wik­ke­len, des te ge­brek­ki­ger ons re­ac­tie­ver­mo­gen re­a­geert op ei­gen denk­beel­den en voor­waar­den en des te be­ter vol­gens dat van an­de­ren.
Of­te­wel, naar­ma­te het ge­brek aan oe­fe­ning in het in­trin­siek stu­ren van ei­gen re­ac­tie­pa­tro­nen en -me­cha­nis­men toe­neemt, neemt ons zelf ge­ï­ni­ti­eer­de re­ac­tie­ver­mo­gen af.
Met als ge­volg, wei­nig of niet na­den­ken over ei­gen denk­beel­den en voor­waar­den voor re­ac­tie­pa­tro­nen en -me­cha­nis­men en te­veel spie­ge­len aan die van an­de­ren .
Met als ge­volg, wei­nig re­de­nen om pro-­ac­tief – dwz. met zelf ini­tië­ŕen­de re­ac­ties – op on­ge­wen­ste re­ac­tie­pa­tro­nen en -me­cha­nis­men te re­a­ge­ren. Tot ge­noe­gen van al­le 'god­de­lijk' beest­ach­ti­ge nar­cis­ten in de we­reld van gis­te­ren en van­daag. 

 
← →