De site met een uitgesproken visie op het leven van alle dag
U bent hier
2.2. Persoonlijke ontwikkeling
07-09-12
Uitgangspunt:
Ons leven is een voortdurende herhaling van zetten. Op voorwaarde van zichzelf en anderen niet beschadigen krijgt iedereen, van de wieg tot het graf, de gelegenheid om op eigen wijze, in een zelf gekozen tempo zijn/haar willen, kunnen, doen en zijn naar een hoger plan te brengen. Leidraad zijn de 16 ontwikkelingsfases uit de eerste 12 levensjaren, zoals beschreven in Boeken/4-Fasentheorie en Visie 2.3.3.
2.2.1. 'Ik wil' periode
09-09-12
0 m: Ik wil zelf bepalen wat ik wil. Dit is de onderzoek-fase. In deze fase leert het kind te ontdekkken wat er in de wereld voorhanden is, wat toegankelijk is en wat onbereikbaar, wat gratis is en waar welk prijskaartje aan hangt. Leert het kind afwegingen, selecties en keuzes maken.
9 m: Ik wil en jij wil. Dit is de empathie-fase. Het vermogen om je te kunnen verplaatsen in de gedachten- en ervaringswereld van anderen. In deze fase wordt geleerd hoe de wil van de één, op zichzelf en anderen niet beschadigende wijze en afstand, afgestemd kan worden op anderen.
18 m: Ik wil dit wel maar dat niet. Dit is de ondernemende-fase.Hier worden, op voorwaarde van jezelf en anderen niet beschadigen, zoveel mogelijk keuzemogelijkheden aangeboden, want mogelijkheden verkennen en eigen keuzes maken op basis van een breed aanbod is het fundament van iedere identiteit. Zonder een breed scala aan mogelijkheden worden niet alleen de keuzes beperkt en dus alsnog op troyaanse wijze een door anderen gewenste richting in gestuurd. [bijvoorbeeld 'om het makkelijker te maken'. – makkelijker voor wie?], maar ook niet geoefend in het analyseren en afwegen van voor- en nadelen.
27 m: Ik wil mijzelf zijn. Dit is de identiteit-fase. Is het besef dat je een drie-eenheid bent van dat wat je wil, kan en doet. Leren verantwoorde keuzes te maken is dan ook voor iedereen, jong en oud, kinderen en volwassenen, van groot belang. Heroverwegen hoort daarbij. Heroverwegen betekent dat iets nog niet duidelijk is. Dat er nog niet voldoende informatie beschikbaaris, de informatie nog niet op de juiste wijze tot kennis is gekoppeld, er een conflict ontstaat met oude informatie en eerdere ervaringen, of dat men aarzelt vanwege de consequenties die iedere keuze met zich meebrengt [als ik dit kies vindt die ander mij stom, word ik buitengesloten of mentaal, fysiek, economisch en/of cultureel-maatschappelijk bedreigd].
2.2.2. 'Ik kan' periode
09-09-12
3 jr: Ik wil zelf bepalen wat ik kan. Dit is de ontwikkeling-fase. In deze fase leert het kind de afweging en selectie maken wat het wil kunnen. En hoe dat te ontwikkelen. Leert het dat en hoe het zelf-kennis en zelf-vertrouwen kan opbouwen.
b4 jr: Ik kan en jij kan. Dit is de zelfvertrouwen-fase. Hier leert het kind te vertrouwen in eigen kunnen. en daar openlijk voor uit te komen Het laat zich intrinsiek niet meer van de wijs laat brengen door positieve of negatieve reacties van anderen. Het kan desgevraagd een specifieke opdracht uitvoeren en een extrinsiek opgelegde toets doen op dat specifieke gebied. Dit kunnen zowel huis-tuin-keuken als intellectuele of creatieve taken zijn. Hierbij wordt steeds weer op dezelfde wijze gebruik gemaakt van specifieke interesses en vaardigheden.
4h jr: Ik kan dit wel maar dat niet. Dit is de zelf-kritiek-fase. Zelfonderzoek scherpt het natuurlijke beoordelingsvermogen. Leert kinderen om op soepele wijze met successen en tekortkomingen van zichzelf en anderen om te gaan. Stimuleert om in groepsverband met jong en oud standpunten uit te wwisselen, van mening te verschillen, afwijzingen te incasseren en waardering te oogsten. De nadruk van beoordelingen dient steeds opbouwend te zijn, niet afbrekend, ook waar het fouten betreft [wat kun je van je fouten leren]. Kinderen en volwassenen [ouders, leerkrachten, zorgverleners en anderen] beoordelen elkaar daarop en worden daarop beoordeeld.
5k jr: Ik kan mijzelf zijn. Dit is de zelf-bewustzijn-fase. Het bewustzijn van een kind dat zichzelf op eigen kracht ontwikkelt heeft tot een identiteit dat zelf wil, kan en doet. Een zelfstandige identiteit dat zichzelf kan vertrouwen omdat het zichzelf zelfkritisch kan bijsturen in de gewenste richting. Iemand die onderscheid kan maken tussen zichzelf en anderen. Tussen zichzelf en de omgeving. Die, zonder zichzelf of anderen te beschadigen, de nodige afstand schept en bewaakt en rechtvaardig afstemt op anderen. Iemand die weet wat die wel en niet kan en wat het het wel en niet van anderen kan verwachten.
2.2.3. 'Ik doe' periode
09-09-12
6 jr: Ik wil zelf bepalen wat ik ga doen. Dit is de voorkeur-fase. In deze fase bepaalt ieder kind zelf – op voorwaarde van niet beschadigen van zichzelf en anderen - wat hij of zij nu en in de toekomst wil gaan doen, met zijn of haar tot dan toe ontwikkelde wensen en kennis. En hoe. In hoeverre hij of zij dit alleen wil of kan doen en in hoeverre samen met anderen. Een zelfbewust kind weet wat het wil en kan. Weet hoe het moet omgaan met anderen. Weet hoe het fouten van zichzelf en anderen onder ogen kan zien. Weet hoe het eigen fouten kan herstellen. Weet hoe het, zonder zichzelf en anderen te beschadigen, in discussie kan gaan met anderen. En weet wanneer en hoe het de noodzakelijke afstand moet nemen van anderen.
b7 jr: Ik doe dit en jij doet dat. Dit is de inventarisatie -fase. Iedere kind wordt geconfronteerd met de keuzes en bezigheden van zichzelf en anderen. In deze fase wordt onderzocht en geïnventariseerd wat wel en niet gewenst en mogelijk is. En waarom. Het kind wordt zich er meer en meer bewust van wat en hoeveel invloed de gedachten, gevoelens, ervaringen en keuzes van anderen op zijn of haar eigen leven uitoefenen. Wat de invloed en aantrekkingskracht van groepsvorming is:
- je bent niet alleen,
- je leert de wensen, beweegredenen, argumenten, gevoelens, keuzes en keuzemogelijkheden en onmogelijkheden van anderen (beter) kennen.
- je kunt samenwerken om iets [een gezamenlijk doel of project] tot stand te brengen wat je niet alleen kunt,
- je kunt je – als onderdeel van de groep – één voelen met en gezien worden door andere groepsleden en je [samen] sterk genoeg voelen om mogelijke bedreigingen te weerstaan.
maar je kunt ook geconfronteerd worden met
- ondemocratisch samengestelde groepsgeboden van cultureel-maatschappelijk schaamteloosondernemende individuen en groepen die er een
- rigide groepscultuur op na houdt gebaseerd op het recht van de sterkste, waar je weinig in te brengen hebt en,
- nauwelijks keuzemogelijkheden maar wel veel
- plichten en ge- en verbodens. die niet alleen beschadigend zijn voor jezelf maar ook voor anderen. Met name voor critici, onwilligen en niet-groepsleden.
7h jr: Ik doe dit wel maar dat niet. Dit is de morele-fase. Hier komt het vooruit denken en plannen voor de korte en lange termijn aan de orde. In deze fase worden heroverwegingen gemaakt en consequenties getrokken uit tot nog toe gemaakte keuzes. Het kind heeft inmiddels een goed inzicht wat de gevolgen kunnen zijn van allerhande individuele en groepsgebonden bezigheden. Wat de nadelen zijn van het samen optrekken met anderen [beperking van keuzemogelijkheden, strikt gereguleerde afstemming op anderen, eventueel schadelijke gevolgen voor zichzelf en anderen, etc]. En wat de consequenties zijn als je ervoor kiest om in je eentje bezigheden te ontplooien. Als je – om wat voor reden dan ook – niet hetzelfde wil doen als de groep / cultuur. Of niet altijd, niet op die manier of onder die voorwaarden. [risico van afwijzing en erger van al diegenen die wel groepsgebonden keuzes hebben gemaakt].
8k jr: Ik doe het vanuit mijzelf. Dit is de creatieve-fase. In deze fase worden keuzes, kennis en kundes geintegreerd en geautomatiseerd en als zodanig – als vanzelf – omgezet in allerhande creatieve processen. Zowel op individueel als groepsniveau. Dit blijkt voor veel mensen achteraf vaak het startpunt te zijn voor een creatieve ontwikkeling waarop in latere levensstadiavaak met plezier aan wordt gerefereerd.
2.2.4. 'Ik ben' periode
09-09-12
9 jr: Ik wil zelf bepalen wie ik ben. Dit is de identificatie-fase. In deze fase komt de identificatie met zelf gemaakte keuzes, interesses, bezigheden en opvattingen aan de orde. Het blikveld van het kind verruimt. Het denkt niet alleen meer na over de kleine wereld in en om hem of haar heen maar ook over de grote wereld daarbuiten. Over goed en kwaad, morele standaarden, culturen en wereldproblematiek. Het onderzoekt de familiaire en maatschappelijke ontwikkelingen en verbanden, neemt niet alles meer voor waar aan en stelt kritische vragen over de opvattingen, bedoelingen, gedrag en gewoontes van familieleden, omgeving, maatschappij en culturen. En ventileert zijn of haar morele oordeel daarover.
b10 jr: Ik ben ik en jij bent jij. Dit is de assertiviteits-fase. Het kind stelt zich steeds onafhankelijker op. Het heeft inmiddels een eigen kijk en visie ontwikkeld en voelt zich mentaal sterk genoeg om daarover te debatteren en van mening te verschillen. Zowel over persoonlijke zaken, voorkeuren en keuzes van zichzelf en de mensen om hem of haar heen, als over culturele en maatschappelijke zaken. Het neemt geen genoegen meer met opmerkingen als 'wat weet jij daar nou van' en 'wijsneus' en gaat een conflict daarover niet uit de weg.
10h jr: Ik ben dit wel en dat niet. Dit is de presentatie-fase. In deze fase laat het kind zien wie het is en waar het voor staat. Dat het klaar is om een eigen plaats in de wereld in te nemen. Met een eigen rol en functie. Dat het klaar is om verantwoordelijkheid te dragen. Dat het geen kind meer is. Het gedraagt zich steeds onafhankelijker, ontwikkelt zijn of haar eigen interesses en hobbies, al dan niet samen met een eigen vriendenclub en maakt zich meer en meer los van het reilen en zeilen in de familie-organisatie.
11k jr: Ik ben wie ik wil zijn. Dit is de distantie-fase. Het kind neemt afscheid van zijn of haar kinderjaren. Het heeft zijn of haar standpunt bepaalt, zijn of haar opstelling ten aanzien van familie en bekenden ingenomen en zijn of haar keuzes gemaakt. Het voelt zich niet alleen een eigen persoonlijkheid, maar ook – als zodanig – een deel van een groter geheel. Het mijmert over zijn of haar plaats in dat grotere geheel, bezint zich over zijn of haar rol daarin en filosofeert over zijn of haar toekomstplannen en toekomstperspectief.
Onderdeel: