U bent hier

4.2.1 Denkbeelden controleren

Elze07-07-14

A	Zelf-beschikking denkbeelden controleren waardevol en waardeloos	ja	nee
	Leven is denkbeelden samenstellen. De vraag is alleen welke.
1	Je hebt waardevolle waarnemingen en waardeloze. Kun jij herinneren welke signalen, denkbeelden, voorwaarden, gedragingen, gewoontes en reacties jij vanaf je geboorte waardevol vond en welke waardeloos?
1a	Zo ja, ga in gedachten terug naar het begin van je leven en maak een tabel met waardevolle en waardeloze signalen, denkbeelden, voorwaarden, gedragingen, gewoontes en reacties waar je in de loop van je leven mee te maken hebt gehad. Maak onderscheid tussen de signalen, denkbeelden, voorwaarden, gedragingen, gewoontes en reacties van jezelf en die van anderen.
1b	Zo nee, maak een tabel met signalen, denkbeelden, voorwaarden, gedragingen, gewoontes en reacties die je nu waardevol en waardeloos vindt en ga stuk voor stuk na hoe lang jij dat al vindt en waar dat in jouw herinnering begon. Maak onderscheid tussen de signalen, denkbeelden, voorwaarden, gedragingen, gewoontes en reacties van jezelf en die van anderen.

2	Kun je onderscheid maken tussen feitelijke en fictieve signalen, denkbeelden,gedragingen, voorwaarden, gewoontes en reacties? Zo nee, lees de uitleiding en denk erover na aan de hand van de diverse vragen in zelfmanagement. Zo ja,
2a	Kun je aangeven welke signalen, denkbeelden, voorwaarden, gedragingen, gewoontes en reacties een feit zijn volgens jouw en welke fictie? Zo nee, onderzoek dat en zet de uitkomst in een tabel.
2b	Kun je aangeven welke signalen, denkbeelden, voorwaarden, gedragingen, gewoontes en reacties volgens anderen een feit zijn en welke fictie? Zo nee, onderzoek dat en zet de uitkomst in een tabel.
2c	Kun je aangeven welke signalen, denkbeelden, voorwaarden gedragingen, gewoontes en reacties geen feit zijn volgens jouw maar wel een hypothese? Zo nee, onderzoek dat en zet de uitkomst in een tabel.
2d	Kun je aangeven welke signalen, denkbeelden, voorwaarden, gedragingen, gewoontes en reacties volgens anderen geen feit zijn maar wel een hypothese? Zo nee, onderzoek dat en zet de uitkomst in een tabel.

3	Kun je onderscheid maken tussen positieve feiten, ficties en hypothesesen negatieve? Zo nee, lees de uitleiding en denk erover na aan de hand van de diverse vragen in zelfmanagement. Zo ja,
3a	Kun je aangeven welke feiten, ficties en hypotheses jij positief vindt en welke negatief? Zo nee, onderzoek dat en zet de uitkomst in een tabel.
3b	Kun je aangeven welke feiten, ficties en hypotheses anderen positief vinden en welke negatief? Zo nee, onderzoek dat en zet de uitkomst in een tabel.

4	Kun je de gevolgen overzien van de positieve en negatieve feiten, ficties en hypotheses? Zo nee, lees de uitleiding en denk erover na aan de hand van de diverse vragen in zelfmanagement. Zo ja,
4a	Kun je aangeven welke feiten, ficties en hypotheses naar jouw mening positieve en negatieve gevolgen heeft voor jouw en/of anderen? Zo nee, onderzoek dat en zet de uitkomst in een tabel.
4b	Kun je aangeven welke feiten, ficties en hypotheses naar de mening van anderen positieve en negatieve gevolgen heeft voor jouw en/of anderen? Zo nee, onderzoek dat en zet de uitkomst in een tabel.

B	Zelf-beschikking denkbeelden controleren waardevol en waardeloos
5	Alleen al door over de vorige vragen na te denken zijn we binnen de kortste keren overspoeld met waardevolle en waardeloze waarnemingen. En net als vanaf ons prille hebben we daarbij te maken met waarnemingen die duiden of geduid hebben op gevaar en op veiligheid; op iets of iemand die sterker en/ of slimmer is dan jij en je ontwikkelingsmogelijkheden kwaad wil of lijkt te doen of – tegenovergesteld – je juist alle kansen geeft en je beschermt en waarschuwt voor al datgene dat je voortbestaan bedreigt. Uit al die waarnemingen formeren we denkbeelden. Denkbeelden over bedreigingen en kansen. Ben jij je bewust hoe [makkelijk] je waarnemingen omzet in bedreigende en kansrijke denkbeelden? Zo nee, denk daarover na.
6	De meesten onder ons koesteren het denkbeeld van een waardevol leven in een veilige [zaadbal- en] baarmoeder-omgeving waarin je je op gezonde wijze kan ontwikkelen tot het individu dat je verkiest. Een waardeloos vervolg [als gevolg van een noodgedwongen verhuizing bijvoorbeeld] valt dan rauw op je geboortedak. Met de herinnering aan een paradijselijke omgeving nog vers in het geheugen worstel je je door de [zaadcellerige] realiteit. Omdat die voortdurend onveilig is kan dat zulke levensvullende gevolgen aannemen dat de waardevolle ervaringen uit je vorige bestaan uit je geheugen lijkt gewist of een ver van mijn bed show. Heb jij de eerste twaalf jaar na je geboorte baarmoederlijke denkbeelden overgehouden? Als het antwoord zowel ja als nee is, zet dan in een tabel bij wie en/of wanneer wel en bij wie en/of wanneer niet.
6a	Zo ja, kun je aangeven waaruit die bestaan?*
	veilig	empathisch	gezellg	geïnteresseerd
	stimulerend	coachend	samenspel	initiatiefrijk
6b	Zo nee, kun je aangeven wat dan wel?*
	beklemmend	ongevoelig	ongezellig	negerend
	afremmend	manipulerend	rivaliserend	doordrukkend
	onveilig	lichtgeraakt	pesterig	gebiologeerd
	saboterend	intimiderend	concurrerend	dominerend
	bedreigend	ijskoud	isolerend	interesseloos
	blokkerend	dicterend	provocerend	terroriseren
6c	Zoek [met behulp van synoniemenlijsten] passende termen om de externe omstandigheden in diverse periodes in je leven te beschrijven en zet die in een tabel.
6d	Zoek passende termen om je eigen reacties op de externe omstandigheden in diverse periodes in je leven te beschrijven en voeg die toe aan de vorige tabel.
6f	Zoek passende termen om het gedrag van [voor jouw belangrijke] anderen op bovengenoemde omstandigheden in diverse periodes in je leven te beschrijven en voeg die toe aan de vorige tabel.
6g	Zoek passende termen om je eigen reacties op het bovengenoemde gedrag van anderen in de diverse periodes in je leven te beschrijven en voeg die toe aan de vorige tabel.

C	Zelf-beschikking denkbeelden controleren waardevol en waardeloos	ja	nee
7	Niet alleen signalen maar ook de daaruit afgeleide denkbeelden kunnen vanaf ons prille ontstaan een overweldigende [pavloviaanse] invloed gaan uitoefenen. Veel van die denkbeelden zijn van generatie op generatie overgeleverd als zijnde 1. de absolute waarheid [religie, wetenschap], 2. 'kan niet anders' [taakverdeling, familierangorde,] of 3. 'is nou eenmaal zo'.. dat jij jouw signalen en denkbeelden daaraan dient te onderwerpen... [{aan de} 4. recht-van-de-sterkste, {a-narcistische} 5. meerderheid-politiek {van de goddelijk aanbiddende} 6. familieklassenmaatschappij]. Heb jij de eerste twaalf jaar van je leven soortgelijke signalen en denkbeelden als storend of erger ervaren?
7a	Zo ja, heb je hier nu nog last van? Zo ja, geef aan in hoeverre.
	Het heeft mijn leven getekend.
	Het vernietigt mijn manier van leven tot op de dag van vandaag.
	Het maakt het leven volgens eigen denkbeelden uiterst moeilijk.
	Ik heb een [ identieke of alternatieve] manier gevonden om ermee om te gaan.
	Het boeit me niet meer.
	Het raakt me niet meer.
	Ik ben het er inmiddels helemaal of in grote lijnen mee eens.
7b	Zo nee, denk je hier nog steeds zo over? Zo ja, waarom.
	Denk je dat uit veiligheidsoverwegingen?
	Denk je dat omdat je zo onderdeel uitmaakt van de sterksten van de samenleving?
	Denk je dat omdat je het ziet als een leerschool waar jij gebruik van kan maken om in een later stadium zelf de sterkste te zijn?
	Denk je dat omdat je graag een graantje mee wil pikken om er je voordeel mee te kunnen doen?
	Denk je dat omdat je een groep medestanders om je heen wil vergaren om samen de sterkste te kunnen zijn.
	Denk je dat omdat jij ook de sterkste in de familie-maatschappij probeert te worden, want het recht-van-de-sterkste zegeviert – al dan niet op democratisch gekozen gronden - toch en zo heb jij tenminste het meeste recht van spreken?
	Denk je dat omdat je ook een familieklassenmaatschappij wil waar de oudste [kinderachtige] – eventueel mede afhankelijk van de soort – de meeste rechten heeft [want die is sterker] en de jongeren in hiërarchische rangorde, [want dat heet slim in een recht-van-de-sterkste familie-maatschappij] en de jongste het minst? [die wordt ge(min)acht.... de meest volwassen slaaf te zijn].

D	Zelf-beschikking denkbeelden controleren waardevol en waardeloos	ja	nee
8	In een superego*-centrisch geleide familie-maatschappij krijgen degenen die zich van jongs af aan vereenzelvigen met de denkbeelden die hun met de paplepel zijn ingegoten kwalificaties als redelijk, gezeggelijk en goed en degenen die dat – al dan niet met argumenten – niet doen, veroordelingen als onredelijk, ongehoorzaam en slecht. Heb jij je de eerste twaalf jaar van je leven vereenzelvigd met de meest overheersende denkbeelden uit je familie-omgeving?
8a	Zo ja,
	Deed je dat omdat dat moest?
	Deed je dat omdat je geen conflicten wilde?
	Deed je dat omdat iedereen dat deed?
	Deed je dat omdat je ervoor beloond werd?
	Deed je dat omdat je bang was voor de gevolgen?
	Deed je dat omdat je aannam dat ze wel gelijk zouden hebben?
	Deed je dat omdat ze met redelijke argumenten kwamen, dan wel bewezen hadden gelijk te hebben?
	Deed je dat omdat je erover nagedacht had en vond dat ze gelijk hadden?
8b	Zo nee,
	Deed je dat niet omdat je je eigen denkbeelden wilde ontwikkelen, dan wel jouw denkbeelden niet wilde onderwerpen aan die van hun?
	Deed je dat niet omdat je het er niet mee eens was en een eventueel conflict op de koop toenam?
	Deed je dat niet omdat ze met onredelijke argumenten kwamen dan wel bewezen hadden ongelijk te hebben?
	Deed je dat niet omdat je erover nagedacht had en vond dat ze ongelijk hadden?
	Deed je dat niet omdat je niet bang was voor de gevolgen, dan wel de gevolgen op de koop toenam?
	Deed je dat niet omdat je aannam dat ze ongelijk zouden hebben?
	Deed je dat niet omdat anderen dat ook niet deden?
	Deed je dat niet omdat je ervoor beloond werd?

E	Zelf-beschikking denkbeelden controleren waardevol en waardeloos				ja	nee
9	Hebben signalen en daaruit afgeleide denkbeelden de eerste twaalf jaar een zelf geïnitieerd ontwikkelingsproces ondergaan?
9a	Zo ja, heeft dit tot conflicten geleid met de denkbeelden uit je omgeving?
	Zo ja, heb je dit tot ieders tevredenheid kunnen oplossen?			Zo nee, waren er verschillen tussen de denkbeelden uit je omgeving en die van jouw?
	Zo nee, is dit alsnog mogelijk?			Zo nee, heeft de omgeving of jij de denkbeelden aangepast?
9b	Zo nee, Is dit een vrije keuze? [Ingegeven vanuit gemakzucht, erbij willen horen of iets dergelijks]?
	Zo ja, ben je tevreden met deze keuze van destijds?		Zo nee, zou je je denkbeelden alsnog zelf willen ontwikkelen?

10	Heb je signalen en daaruit afgeleide denkbeelden van jezelf en anderen vanaf je twaalfde vereenzelvigd met de meest overheersende denkbeelden uit je omgeving?
10a	Zo ja, komen die signalen en denkbeelden overeen met de overheersende signalen en denkbeelden uit de eerste twaalf jaar van je leven?
	Zo ja, komen die signalen en denkbeelden overeen met die van ouders, grootouders en ouderen?			Zo nee, komen die signalen en denkbeelden overeen met die van een groep leeftijdgenoten en jongeren?
	Zo nee, komen die signalen en denkbeelden overeen met die van jezelf?			Zo nee, komen die signalen en denkbeelden overeen met die van jezelf?
10b	Zo nee, heb je signalen en daaruit afgeleide denkbeelden vanaf je twaalfde op eigen kracht verder ontwikkeld?
	Zo ja, heeft dit geleid tot conflicten met anderen?			Zo nee, heb je hierbij steun gehad van familie en vrienden?
11	Heb jij vanaf je twaalfde je denkbeelden over wie je bent, wat je wil en hoe de omgeving is en moet zijn volgens jouw, zelf ontwikkeld?
	Zo ja, zijn die			Zo nee, doe dat dan alsnog aan de hand van de diverse vragen in zelfmanagement
	Rechtvaardig	Machtswellustig
12	Zijn je signalen en denkbeelden beschadigend voor jezelf en/of anderen?
	Zo ja, ben je bereid je signalen en denkbeelden zodanig te herzien en aan te passen [zie vraag 1] dat ze zowel niet beschadigend zijn voor jezelf als voor anderen?

F	Zelf-beschikking denkbeelden controleren waardevol en waardeloos		ja	nee
13	Zijn je signalen en denkbeelden humaan-rechtvaardig opbouwend voor jezelf en/of anderen?
	Zo nee, ben je bereid je signalen en denkbeelden zodanig te herzien en aan te passen [zie vraag 1] dat ze zowel humaan-rechtvaardig opbouwend worden voor jezelf als voor anderen?
14	Ben je bereid en in staat de consequenties van de signalen en denkbeelden van jezelf en anderen onder ogen te zien en met de gevolgen daarvan rechtvaardig om te gaan?
	Zo nee, lees de uitleiding en doe dit alsnog aan de hand van de diverse vragen in zelfmanagement.
15	Ben je er zeker van dat je alle signalen en denkbeelden van vroeger en nu goed hebt geïnterpreteerd? Zo nee, lees de uitleiding, denk erover na en begin in gedachten van je ontstaan af aan.
16	Kun je denkbeelden samenstellen vanuit feiten en hypotheses die zowel op de korte als lange termijn niet beschadigend zijn voor jouw en/of anderen?
	Zo ja, kijk of en in hoeverre je dat wil en zet een en ander overzichtelijk op schrift.	Zo nee, lees een en ander nog eens door, denk erover na en beantwoord deze vraag alsnog.

* meerdere antwoorden mogelijk.

Door dagelijks stil te staan op welke wijze signalen van jezelf en anderen tot denkbeelden hebben geleid en hoe jij en anderen daarmee omgaan kun je eigendenkbeelden waar nodig zodanig bijsturen dat je beschadigingen aan jezelf en anderen voorkomt dan wel verkleint of minimaliseert en humaan-rechtvaardige verbeteringen bewerkstelligt en anderenerop attenderen.

Hoofdmenu

Schrijverijen

Zelfhulp

Inhoud

Evalueren

Talen

U bent hier

4.2.1 Denkbeelden controleren

Zoekveld

Hoofdmenu

Schrijverijen

Zelfhulp

Inhoud

Evalueren

Talen

U bent hier

4.2.1 Denkbeelden controleren